Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ có nhiều thay đổi quan trọng theo định hướng mới từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, bao gồm điều chỉnh cơ cấu môn thi, sử dụng điểm học bạ và phương thức vận chuyển đề thi mới, nhằm nâng cao chất lượng và công bằng giáo dục.

Những đổi mới về kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 

Những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có nhiều thay đổi trong công tác tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT nhằm đảm bảo tính khách quan, minh bạch và đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục. Năm 2025 là bước ngoặt đánh dấu những đổi mới nhằm nâng cao chất lượng đánh giá năng lực học sinh và tăng cường tính linh hoạt trong tuyển sinh đại học.

Nhằm đảm bảo hành lang pháp lý cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025, Bộ GDĐT đã lấy ý kiến rộng rãi và chính thức ban hành Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT ngày 24/12/2024 về Quy chế thi. Trước đó, Bộ đã công bố định dạng đề thi, tổ chức tập huấn cho giáo viên và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả tổ chức kỳ thi.

Ngày 26/12, thông tin về vấn đề trên, GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục Trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) cho biết, đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 không chỉ kiểm tra kiến thức mà tập trung hướng đến nhiều hơn vào việc đánh giá năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

Từ năm 2025, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ có một số thay đổi quan trọng nhằm giảm áp lực cho thí sinh, tối ưu hóa quy trình tổ chức nhưng vẫn đảm bảo chất lượng đánh giá. Một trong những điều chỉnh đáng chú ý là giảm số buổi thi và số môn thi. 

Cụ thể, kỳ thi sẽ chỉ còn ba buổi, gồm một buổi thi môn Ngữ Văn, một buổi thi môn Toán và một buổi thi dành cho bài thi tự chọn với các môn như Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Ngoại ngữ,… Việc này giúp giảm bớt một buổi thi và hai môn thi so với trước đây, qua đó giảm áp lực cho thí sinh, tiết kiệm chi phí tổ chức nhưng vẫn giữ vững chất lượng kỳ thi.

Bên cạnh đó, tỷ lệ điểm học bạ trong xét công nhận tốt nghiệp cũng có sự thay đổi đáng kể. Từ năm 2025, điểm học bạ sẽ chiếm 50% trong tổng điểm xét tốt nghiệp, tăng so với mức 30% trước đây. Kết quả học tập của cả ba năm THPT (lớp 10, 11, 12) đều được tính, trong đó điểm lớp 12 có trọng số cao hơn. Sự điều chỉnh này giúp đánh giá toàn diện năng lực của học sinh trong suốt quá trình học tập, đồng thời khuyến khích sự nỗ lực ngay từ những năm đầu cấp ba.

Về môn Ngoại ngữ, các chứng chỉ quốc tế như IELTS, TOEFL vẫn được công nhận để miễn thi trong xét công nhận tốt nghiệp nhưng sẽ không còn được quy đổi thành điểm 10. Trước đây, thí sinh đạt IELTS 4.0 có thể quy đổi thành điểm tối đa, nhưng từ năm 2025, các chứng chỉ này chỉ có giá trị miễn thi mà không tính điểm vào kết quả xét tốt nghiệp. Quy định này nhằm tạo sự công bằng hơn giữa các thí sinh và đảm bảo chất lượng đánh giá.

Ngoài ra, quy định cộng điểm từ các chứng chỉ nghề, chứng chỉ tin học, ngoại ngữ và bằng trung cấp nghề cũng sẽ bị loại bỏ. Điều này áp dụng cho cả học sinh hệ giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên, nhằm tạo sự bình đẳng giữa các thí sinh, đảm bảo tất cả đều được xét tốt nghiệp theo cùng một tiêu chí chung.

Một thay đổi khác liên quan đến thí sinh nước ngoài học chương trình giáo dục phổ thông tại Việt Nam. Từ năm 2025, những thí sinh này có thể sử dụng chứng chỉ tiếng Việt để được miễn thi môn Ngữ Văn trong xét công nhận tốt nghiệp. Điều chỉnh này giúp tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thí sinh nước ngoài, đồng thời vẫn đảm bảo họ có nền tảng tiếng Việt cần thiết thông qua chương trình học.

Cuối cùng, công tác vận chuyển đề thi cũng được cải tiến theo hướng hiện đại và bảo mật hơn. Đề thi sẽ được truyền qua hệ thống mã hóa bảo mật của Ban Cơ yếu Chính phủ từ Hội đồng ra đề thi đến các điểm in sao đề tại 63 tỉnh thành. Việc này giúp tăng cường tính bảo mật, giảm thời gian và nhân sự tham gia vào khâu vận chuyển đề thi theo phương thức truyền thống. Đây cũng là một bước chuẩn bị quan trọng cho lộ trình chuyển đổi hình thức thi từ giấy sang máy tính trong tương lai.

Ưu điểm và thách thức 

Đề thi của kỳ  tốt nghiệp THPT 2025 có nhiều ưu điểm khi được thiết kế theo hướng đánh giá năng lực và không sử dụng ngữ liệu trong sách giáo khoa nhằm khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc bài hoặc học thuộc từ tài liệu có sẵn một cách máy móc.

Giảm số lượng môn thi và buổi thi: Kỳ thi sẽ giảm từ 6 môn xuống còn 4 môn, bao gồm Toán, Ngữ văn và 2 môn tự chọn trong số 9 môn còn lại. Thời gian tổ chức thi cũng được rút ngắn từ 4 buổi xuống còn 3 buổi. Điều này giúp giảm áp lực cho thí sinh và tiết kiệm chi phí xã hội.

Kết hợp đánh giá quá trình học tập: Việc sử dụng kết hợp điểm đánh giá quá trình (học bạ) và kết quả thi trong xét công nhận tốt nghiệp theo tỷ lệ 50-50 giúp đánh giá toàn diện năng lực của học sinh, khuyến khích sự nỗ lực trong suốt quá trình học tập.

Đổi mới cấu trúc đề thi: Đề thi sẽ có thêm các định dạng trắc nghiệm mới và câu hỏi mở yêu cầu câu trả lời ngắn, nhằm đánh giá năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo và tư duy phản biện của thí sinh. Đề thi bám sát Chương trình giáo dục phổ thông 2018, có sự phân loại theo các cấp độ, đáp ứng yêu cầu kỳ thi. Trong đó, yêu cầu học sinh phải vận dụng được các kiến thức, kỹ năng đã được học vào trong thực tế, bối cảnh được cung cấp.

Theo Bộ GD&ĐT, những thay đổi này nhằm đảm bảo sự minh bạch, công bằng hơn trong xét đỗ tốt nghiệp.

Tuy nhiên, những điểm thay đổi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 cũng không tránh khỏi những thách thức. 

Trước những thay đổi này, nhiều em học sinh không khỏi cảm thấy hoang mang, lo lắng. Em Nguyễn Thị Lan Anh, học lớp 12A3 trường THPT Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn cho biết: “Việc giảm số buổi thi giúp tụi em bớt áp lực hơn, nhưng tăng tỷ lệ điểm học bạ lên 50% cũng khiến em lo lắng vì phải giữ vững phong độ trong suốt ba năm. Em cũng hơi tiếc khi chứng chỉ ngoại ngữ không còn được quy đổi thành điểm 10, vì nhiều bạn đã dành rất nhiều thời gian để ôn luyện. Tuy nhiên, em nghĩ những thay đổi này hướng đến sự công bằng và giúp học sinh học tập toàn diện hơn ngay từ đầu cấp.”

Không chỉ học sinh, các giáo viên cũng cảm thấy áp lực và lo lắng về kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 cho học sinh của mình. Cô Hoàng Thị Hiền, giáo viên môn hoá học, tổ ngoại ngữ hoá học sinh học quốc phòng an ninh - Trường THPT Lê Hoàn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam chia sẻ: “Là năm đầu thực hiện chương trình mới do đó giáo viên chúng tôi và các em học sinh còn gặp nhiều khó khăn. Với môn Hóa có nhiều kiến thức mới cần đọc và tìm hiểu nhiều để soạn 1 tiết dạy gắn với thực tiễn và có thể cả thực hành thí nghiệm có thể mất 1 ngày để soạn 1 tiết dạy hay và hiệu quả với học sinh. Ma trận có nhiều mức độ, rất khó khăn để xây dựng ma trận và xây dựng đề ôn luyện.”

Thay đổi trong phương pháp giảng dạy và học tập: Giáo viên và học sinh cần thích nghi với cấu trúc đề thi mới, đòi hỏi sự điều chỉnh trong phương pháp giảng dạy và học tập để đáp ứng yêu cầu đánh giá năng lực. Phương án giảm 1 buổi và 2 môn thi có thể ảnh hưởng việc dạy học môn lịch sử và ngoại ngữ - đây là 2 môn học bắt buộc.

Đảm bảo công bằng trong đánh giá: Việc kết hợp điểm học bạ và kết quả thi đòi hỏi sự minh bạch và công bằng trong quá trình đánh giá tại các trường học, tránh tình trạng chênh lệch giữa các địa phương.

Chuẩn bị cơ sở vật chất và nguồn lực: Việc triển khai các định dạng đề thi mới và tổ chức kỳ thi theo phương thức mới yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng về cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực.

Những thay đổi này nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đánh giá toàn diện năng lực của học sinh, nhưng cũng đặt ra những thách thức cần được giải quyết để đảm bảo hiệu quả trong quá trình triển khai. 

Thực hiện: Thu An, Minh Hằng, Linh Giang, Mai Hương,

Thanh Hương, Ngọc Hà, Ngọc Bích